lunes, 11 de marzo de 2019

JUDITH BUTLER ETA SUNAURA TAYLOR


Gaurko saioan, beste askotan bezala gorputzak eremu eta testuinguru desberdinetan nola mugitzen diren aztertzen segitu dugu. Judith Butler (idazle, irakasle, filosofa eta feminista) eta Sunaura Taylorren (marrazkilari eta aktibista desgaitasundun pertsonen eta animalien alde) bideo bat ikusi dugu oraingoan, irakasleak galdera batzuk erantzutea eskatu digu, hurrengoak dira:
  1. Elkarrekin ibiltzea” zer esan nahi du?
    Ibiltzea ez du zetan beti oinekin aurrera egitea izan behar. Oinak mugitu ezin dituenak ere ibiltzen du Butlerren iritsiz, ibiltzea edozein aspektutan aurrera egitea dela adierazi nahi du.
  2. IMPAIRMENT” (hondatze, asaldura) eta “DISSABILITY” (desgaitasun) hitzek zer esan nahi dute autoreen ustez?
    “IMPAIRMENT” hitzak pertsona batek biologikoki dituen arazoak dira, adibidez oinak mugitzeko zailtasunak izatea edota ezin mugitu izatea.
    “DISSABILITY” hitzak berriz gizarteak pertsona horretan egiten duen errepresioa da, gizarteak pertsona hauengan sortzen duen ikuspuntua.
  3. Zaintzaren paperak zer esan nahi du?
    Zaintza gizakiak dituen betebehar basikoak asetzeko eman behar den laguntza da Taylorren iritsiz. Denok gara “independienteak” eta “dependenteak” aldi berean.
  4. Nola egiten dute bat generoak eta “desgaitasunak”?
    Gure gorputzak dituen mugitzeko patroiei egiten zaien errepresioa edo dituen arauak. Adibidez genero bakoitzak mugitzeko era bat dauka eta sexu bateko pertsona batek beste generoko mugimenduak egiten dituen momentuan “normaltasun” horretatik irtetzen da.
    “Desgaitasunak”, aurreko galderan esan dugun bezala, pertsona bateri dituen zailtasunengatik (gehienetan gorputzeko mugimenduetan ikusi ahal daiteke arazo biologikoa) ezartzen zaion errepresioari deritzo.
Bideo honetan gizartean guztiz onartu gabeko pertsona biren arteko elkarrizketa zintzo bat ikus eta entzun dezakegu. Haien munduarekiko ikuspuntua oso desberdina da gurearekiko haien mugitzeko patroiak ez baitira "ohikoenak". Sunaura gurpildun aulkian ibiltzen da, bai ibiltzen dela esan dut.
Judith berriz mutil bat da neska baten gorputzean, bere janzkera eta mugitzeko moduak mutil generoari loturik daude. Iñola ere ez nuke pentsatuko ez daudela gizartera egokituta, baizik eta gizartea ez dagoela haiei egokitua. Hori da arazoa.

Hona hemen ikusitako bideoa:




domingo, 10 de marzo de 2019

IVAN ILLICH 2.0

Aurreko klase baten, Illich-en ideiak batzen dituen "Otra modernidad es posible" liburuaren beste kapitulu bat irakurri genuen, hurrengo galderei erantzunez geroago:

1. Zer esaten du Illich-ek aurrerapen teknologikoen inguruan? Zein da honen ondorioa eskoletan? 
Teknologia aurrerapenak helburu jakin batekin sortu dira, baina gero aurrerapen hauek helburuen aurka dijoaz. Eskolaren helburua berdintasuna sustatzea da batez ere, baina ez dut use teknologiak honetan lagundu duenik baizik eta desberdintasunak handitzen dituela. Beste adibide bat medikuntzan dago, gaixotasunekin bukatu beharrean hauek zabaltzeko teknologia bat dela

2. Zergatik sustatzen da zenbait teknologien hedakuntza nahiz eta nabaria izan ondorio kaltegarriak dituela?
Ekonomikoki boteredunak indartzen ditu, gizartearentzat kaltegarria dena haientzat onuragarria baita. Mito edo erritual hitzak erabiltzen ditu Illichek egoera hauek deskribatzeko. Mitoa aurrerapen beharrarekin lotzen du, gizarte kontsumista baten aurrerapena, eta mito hau betetzeko erritualak ezinbestekoak dira. Mitoak gainera erritualak eta hauen ondorioak diuzten konbtraesanak ezkutatzen ditu. Adibidez: Abiadura Handiko Trena, arinago bidaiatzeko dela saltzen da, eta fin ekonomikoak ezkutatzen dira (AHT-a eraikitzeko benetako arrazoiak izanik).   

3. Eskolaren izaera “kontraproduktiboa” ikusita, alegia, hezkuntza instituzioak ez duela ziurtatzen ezagutzaren zabalkuntza ezta berdintasunaren sustapena ere; zein izango litzateke bere benetako zentzua? Zein da honek bidaltzen dituen oinarrizko bi mezu?
3.1. Desikasi behar dugu gure kabuz ikasi ahal dugula. Eskolan bakarrik ikasi ahal da bizitzara prestatzeko (eskolaren iritsiz, Illich honen aurka)
3.2. Ikasi behar dugu eskolarizatutako jakinduria dela jakinduria baliodun bakarra.
Eliza baten bezala, ezkutuko kurrikulumak hurrengoa komunikatzen du "fuera del rito no hay salvación".

4. Zein da eskolaren papera baloreen instituzionalizazioan?
Eskolak pertsonak merkantzia bihurtzen ditu instituzioek merkantzia hori libreki maneiatzeko.

5. Eskolaren funtzionamendu sinbolikoa ekonomia garaikidearen isla al da? Zein zentzutan gertatzen ari da hau?
Desirak beharrak sortzen ditu, beharrak desira bihurtuz geroago.

6. Illich-en aburuz, zein da kapitalismoaren "mantra" aurrerapenaren harira? Zer da sortzen ari duena aurrerapenaren ideologiak?
Kapitalismoa eskolan ikasten da, etengabeko kontsumoa bihurtzen da. “Creer que lo nuevo siempre es mejor”.

7. Zertan datza "teknologien agindua" kontzeptuak? Nola lotuko zenuke gizartearen deseskolaratzearen aldarrikapenarekin?
“Si algo es tecnicamente posible, se tiene que hacer”







sábado, 9 de marzo de 2019

IVAN ILLICH 1.0

Eskolari kritikoak diren ikuspuntuak ikusteko, gaurkoan Humberto Beckek idatzitako "la critica de las herramientas" aztertuko dugu, Ivan Illichen pentsamendua aztertzen duena. Izenburuan dioen moduan, erraminten inguruan aritzen da Illich;
Bere ustetan, termino zabal baten, erraminta hitzak giza akziotik sortutako instrumentu guztiak hartzen ditu. Konkretuago, helburu jakin bat lortzeko  sortutako edozein dispositibo da.
Industrializazioak, erabilera baloreak alde batera uztea eta aldaketaren balorearekin ordezkatzea dakar. Honek ingurune sozialaren aldaketa ere badakar, lehenengoen erabilera murriztuz. Erabileraren balorea, berez gizaki moduan ditugun gaitasunak dira, adibidez oinez egiteko ahalmena. Ahalmen hau askotan ordezkatuta ikusten da kapitalismoak jarritako garraioengatik, aldaketaren balorea izango litzaketeena. Ideia hau hezkuntzara eramaten badugu erabilera balorea umearen jakinmina eta kuriositatea da, haien kabuz ikasteko ahalmena daukate. Hezkuntzak berriz hau itzaltzen du aldaketaren balorearekin, testu liburuen bidezko ikaskuntza inposatuz eta nola ikasi erakutsiz.
Honek Illichen gizartea eskolarizatzera laguntzen du. Estatuak inposatzen dio eskolari zer erakutsi instituzionalizatuta baitago hezkuntza sistema.
Illichen ustez, eskolak klase estrukturak sortzen ditu  baina eskolaren benetako helburua berdintasuna sustatzea eta desberdintasunekin amaitzea izan beharko litzateke. Hau aldatzea oso zaila dela dio, hasierako maila sozio-ekonomiko kulturalak oso desberdinak direlako ume batzuen eta besteen artean, eta eskolak benetan egiten duena desberdintasun hauek nabariagoak izatea da.

Oso aberasgarria iruditu zait Illichen inguruan irakurtzea klasean, gaur egungo eskola eredua kritikatzen baitu ikuspuntu anarkista batetik. Hurrengo liburutik hartu dugu artikulu hau egiteko erabilitako testua:


Resultado de imagen de humberto beck la critica de las herramientas

martes, 5 de marzo de 2019

TOMBOY


Otsailaren 7ko saioan, "Tomboy" filma ikusi genuen klasean. Film honetako protagonista hiriz aldatzen den 10 urteko neska bat da, Laure. Bere bizitza berrian Michael izeneko mutikoa dela esaten du, beti gustatu izan bait zaizkio mutilen erropak, mutilen mugimenduak eta hauen jarrerak. Uda igarotzen doa, klaseak gero eta gertuago daude eta Michaelek uda osoa eman du mutil moduan konportatzen. Aldaketa honetan zehar bere arrebaren laguntza da daukan sostengu bakarra, bere sekretua dakien bakarra.

Pelikula honek txikitatik genero desberdinketan ezartzen dizkiguten aurreiritzi eta rolak apurtzen
zaiatzen da. Huts egite bat da txikitatik urdina maskulinoarekin lotzea zein larrosa feminitatearekin lotzea. Akats bat da neskentzako jastailu batzuk erostea eta mutilentzako jostailu beste batzuk erostea. Errakuntza bat da sexu bakoitzari jarrera, aktuatzeko era zein hitz egiteko tonu zein forma desberdinak ezartzea. Eta oraindik tristeagoa da mutilei lotzen diren atributo horiek ausarta izatea, indartsuena izatea zein botereduna izatea direla, neskei ahulak direla erakusten zaie, sumisak izatera eta ederrak izan behar direla erakusten zaien bitartean.

Eszena bat dago non Laurek zakil moduan erabiltzen duen plastilina tuboa, jausitako haginak gordetzen dituen kutxa berean gordetzen duen. Laurek bere gorputzaren parte sentitzen dituen gauzen artean sartzen du plastilinazko zakil hori, bere identitatearen parte baita, fisikamente ez daukana, baina bere mundua ikusteko era eta bere sentitzeko era baldintzatzen duena.

Niri pertsonalki asko gustatu zait filma eta generoen inguruan daukagun ikuspuntuari buelta bat emateko film bikaina dela pentsatzen dut, edonori aholkatuko nioke ikus dezan eta arreta handiz gainera! Azpian trailerra uzten dizuet ⏬


jueves, 14 de febrero de 2019

NOR NAIZ NI?

Kaixo denoi!

Jokin dut izena eta Lehen Hezkuntza Hirueledunaren lehenengo urtea ikasten ari naiz. 

Blog honen bidez Didaktika ikasgaian ikasturtean zehar egingo ditugun lan, esperimentu, eta debateak deskribatuko ditut, gainera nire iritsi pertsonalarekin batera osatuko ditut.

Argazki hau Altsasun egindako udalekuetako argazki bat da non begirale bezala aritu nintzen bigarren urtez.


Espero dut nire bloga erabilgarri izatea eta ahalik eta gehien disfrutatzea!